Ricardo te Beest: “Sport blijft betaalbaar als je gaat verduurzamen”
Het verduurzamen van sportlocaties speelt een cruciale rol in de duurzaamheidsambities van de provincie Utrecht. In samenwerking met de Provincie Utrecht biedt Team Sportservice (TSU) gratis hulp aan sportclubs bij het verduurzamingstraject middels het project Utrechtse Plus. Ricardo te Beest, een van de drie energie-experts bij Utrechtse Plus, vertelt waarom verduurzamen onmisbaar is voor de toekomst van sportverenigingen.
Wie ben je en wat is jouw rol binnen Utrechtse Plus?
“Ik ben manager duurzame sport bij Sportief Opgewekt. Wij helpen sportclubs dagelijks om toekomstbestendig te worden. Via het VWS-programma Sport NL Groen kwam ik bij Utrechtse Plus. Onze taak? Clubs ondersteunen met meer dan alleen een rapport; we nemen hen écht mee in het verduurzamingstraject. We verzamelen eerst allerlei data: van energieverbruik en trainingsschema’s tot isolatiewaarden en de capaciteit van de meterkast. Dat vertalen we naar een overzichtelijke PowerPoint-presentatie, inclusief concrete aanbevelingen. Denk aan 20 tot 30 oplossingen, gerangschikt op terugverdientijd. Zo maken we het makkelijk voor een club om keuzes te maken. En daarbij is het belangrijk om duurzaamheid breder te zien dan alleen een energie-advies. Zo kun je bijvoorbeeld meer gebruiksuren in zetten voor je accommodatie, door het betrekken van de Buitenschoolse Opvang.”
Waarom zouden sportverenigingen moeten verduurzamen?
“Verduurzamen is essentieel om grip te krijgen op de toekomst. Vanaf 2027 worden emissierechten voor de uitstoot geveild, wat een verdere stijging van de gasprijs betekent. Voor veel clubs wordt dat simpelweg onbetaalbaar. Door nu te verduurzamen, bereid je je voor op die uitdagingen en houd je sport betaalbaar.”
Kun je een voorbeeld geven van een lokaal traject?
“Een mooi traject is Roda ’46, een grote voetbalvereniging in Leusden. Nadat David en Floor een kennismakingsbijeenkomst vanuit Utrechtse Plus hadden gehad, kwamen wij in beeld. Ze vroegen ons om hen te helpen volledig gasloos te worden. Hun ambitie is de club toekomstbestendig achter te laten voor de volgende generatie. Dat vind ik inspirerend! We hebben subsidies aangevraagd voor warmtepompen en 300 zonnepanelen. Omdat voetbal vaak plaatsvindt wanneer de zon niet schijnt, komt er ook een energieopslagsysteem. Als alles goed gaat, starten we in januari met de realisatie. Dan is Roda ‘46 stroomneutraal én gasloos.”
Wat levert zo’n traject op voor een vereniging?
“Een goed voorbeeld is FC de Bilt. Via Utrechtse Plus hebben daar warmtepompen geplaatst, waarmee ze nu voldoende water kunnen opslaan voor het douchen. Jaarlijks verbruikten ze 27.000 m³ gas – 20 m³ per lid – wat neerkomt op een besparing van bijna €30 per lid per jaar. Maar daarnaast biedt verduurzamen ook veel meer comfort aan je accommodatie, je hoeft geen jas meer aan in de kantine. Ledverlichting geeft helderder licht en verblindt de sporters minder. De basis van het hele verhaal is dat je sport betaalbaar houdt voor iedereen. Een beter onderhouden accommodatie is goedkoper in de exploitatie en levert een lagere contributie op.”
Hoe verloopt de samenwerking met Team Sportservice binnen dit project?
“De samenwerking met Floor en David van Team Sportservice Utrecht is heel prettig en zorgt voor een goede dynamiek. Zij hebben goed contact met de clubs en zorgen voor een warme introductie. We vullen elkaar perfect aan. Zo houden zij het proces in de gaten, terwijl wij ons richten op het inhoudelijke advies. Doordat een project van begin tot eind zo’n 1,5 jaar duurt, bouw je echt een band op met elkaar én met de club.”
Welke lessen zijn er geleerd binnen Utrechtse Plus?
“In de provincie Utrecht zie je dat clubbesturen vaak kritisch en goed geïnformeerd zijn. Dat vraagt om een eerlijk en transparant verhaal. Het vertrouwen in de overheid is laag, dus vragen clubs vaak naar risico’s, bijvoorbeeld rond de afbouw van de salderingsregeling. Het is dan dus heel belangrijk om de feiten op tafel te leggen en de mogelijke risico’s goed te bespreken. En duurzaamheid is meer dan de energierekening. Het gaat ook over behoud van de sportinfrastructuur. Als je dat samen wilt doen, moet je breder kijken.”
Wat kunnen verenigingen doen die nog niet met verduurzamen bezig zijn?
“Eerlijk gezegd: die zouden zich moeten schamen,” zegt Ricardo lachend. “Het wordt steeds moeilijker om uit te leggen waarom je als club níets aan verduurzaming doet. Maar ik snap dat het een uitdaging is. Veel clubs draaien op vrijwilligers, en dit voelt als extra werk. Het mooie van ons traject is juist dat wij de last grotendeels uit handen nemen.”
Hoe zie jij de toekomst?
“De toekomst ligt in samenwerking en verbinding. Verduurzamen moet breder worden bekeken, met aandacht voor thema’s zoals klimaatadaptatie en natuurinclusiviteit. Denk aan warmte opwekken via collectorvelden op sportvelden, die vervolgens omliggende wijken kunnen verwarmen. Door slim om te gaan met accommodaties en in te spelen op ontwikkelingen – zoals groeiende gemeenten en de energietransitie – kunnen we samen echt een verschil maken. Daar zet ik me graag voor in!”
Fact & figures Utrechtse Plus
Het provinciale duurzaamheidsprogramma Utrechtse Plus is in januari 2023 van start gegaan en werkt inmiddels samen met 20 gemeenten in de provincie Utrecht. Tot nu toe is contact gelegd met 74 verenigingen, waarvan er 58 daadwerkelijk aan de slag zijn gegaan met het ontvangen adviesrapport. In samenwerking met Utrechtse Plus hebben 19 clubs al concrete duurzaamheidsmaatregelen gerealiseerd, zoals het installeren van warmtepompen, zonnepanelen en LED-veldverlichting. Met ongeveer 10 clubs staat de start gepland voor 2025.