Samen in Beweging: Zuid-Holland werkt aan een gezondere toekomst
Zuid-Hollanders zijn gemiddeld ongezonder dan de rest van Nederland. De provincie zet zich daarom volop in om sporten en bewegen te stimuleren onder álle inwoners. Tijdens het symposium Beweegvriendelijke Leefomgeving van 16 mei jongstleden kwamen beleidsambtenaren, buurtsportcoaches, adviseurs, onderzoekers, projectleiders en gebiedsmanagers bij elkaar om nieuwe inzichten op te doen en samenwerkingsmogelijkheden te verkennen.
Bewegen op een natuurlijke manier stimuleren
Velen hebben de wens om meer te bewegen, zo ook gedeputeerde Anne Koning. Dagvoorzitter en voormalig profwielrenner Thijs Zonneveld ging tijdens het symposium met haar in gesprek over het belang van de leefomgeving bij sport en bewegen. Op de vraag of zij in haar drukke leven zelf toekomt aan sporten en bewegen, antwoordde zij lachend: “Helaas ben ik niet echt het voorbeeld van bewegen en sporten, ik zou bijvoorbeeld graag vaker hardlopen. Al wandel en fiets ik wél veel en ik neem het liefst de trap. Het helpt als gebouwen zo ingericht zijn dat je meteen de trap ziet en niet eerst de lift. Dat stimuleert beweging op een natuurlijke manier.”
We moeten het voor mensen makkelijker maken om gezonde keuzes te maken.
Helder signaal
De manier waarop onze leefomgeving is ingericht speelt een belangrijke rol bij het beweeggedrag van mensen. Volgens Koning moeten we woonwijken daarom zó ontwerpen dat lopen en bewegen vanzelfsprekend wordt. “We moeten het voor mensen makkelijker maken om gezonde keuzes te maken.” In de ontwerpfase van een wijk betekent dit beginnen met de buitenruimte en uitgaan van wat er al is en dit optimaal benutten. Vervolgens moeten we zorgen dat voorzieningen zich op loop- of fietsafstand bevinden van woningen. Koning: “Op dit moment begint de (her)inrichting van een wijk vaak met een leeg vel papier, wat eigenlijk erg onlogisch is. Er staan al gebouwen, bomen en planten. Die hebben allemaal waarde, dat moet je ook meenemen in de bouwplannen. Ook opmerkelijk is dat er in ruimtelijke plannen wél normen zijn voor parkeerplekken, maar niet voor speelvelden. Een helder signaal waar nog prioriteiten liggen.”
Intrinsieke motivatie
Een beweegvriendelijke leefomgeving is natuurlijk een mooi begin. Maar hoe zorg je dat mensen vervolgens ook echt gaan sporten en bewegen? Volgens Koning zijn er verschillende pilots en projecten met inwoners om te toetsen of verbeteringen aan de openbare ruimte ook nuttig zijn. Koning: “Als provincie werken we samen met gemeenten, maatschappelijke organisaties en andere partners aan het verbeteren van de openbare ruimte. Nog mooier is het als inwoners zelf met ideeën komen; intrinsieke motivatie werkt toch het beste.” Koning realiseert zich dat niet iedereen daar tijd en ruimte voor heeft. Zo moeten mensen in wijken met een lage sociale status (SES) en NPLV-wijken, elke dag knokken om rond te komen. Voor hen is voldoende sporten en bewegen geen prioriteit. Het zijn dan ook juist deze wijken waar de provincie wil bijdragen aan het creëren van een omgeving die uitnodigt tot bewegen.
Expertregeling Beweegbrigade
Van de twintig NPLV-wijken (Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid) in Nederland, liggen er zes in de provincie Zuid-Holland. Volgens Koning gebeurt hier al van alles, vanuit de overheid én vanuit inwoners. Toch kost het initiatiefnemers vaak veel moeite om hun plannen van de grond te krijgen, voort te zetten of te laten groeien. Koning: “Met de nieuwe Expertregeling Beweegbrigade gaan we hier verandering in brengen. Vanaf nu stellen we samen met de Beweegalliantie en Team Sportservice onze kennis en ervaring beschikbaar aan lokale initiatiefnemers in NPLV-wijken. Soms is er gewoon niet genoeg kennis, ontbreekt het aan organisatiekracht en samenwerking, duurzame financiering of lukt het niet om aansluiting te vinden bij het gemeentelijk beleid.”
“Het is onze gezamenlijke verantwoordelijkheid om álle inwoners van Zuid-Holland een eerlijke kans op een gezond leven te geven.”
Beste Beweeginitiatief 2025
Ook buiten de NPLV-wijken biedt de provincie Zuid-Holland ondersteuning. Zoals met de verkiezing van het Beste Beweeginitiatief, dat goede beweeginitiatieven beloont én helpt verder te verspreiden. Koning: “Er zijn al veel projecten die mensen op een creatieve en laagdrempelige manier in beweging brengen. Deze initiatieven verdienen een podium. Ik ben er dan ook trots op dat wij deze verkiezing alweer voor de vierde keer organiseren.” Inzendingen voor de verkiezing van het Beste Beweeginitiatief 2025 kunnen nog tot 29 juni worden ingediend. De provincie hoopt op minimaal 50 inzendingen, één uit elke gemeente.
Niet denken in beperkingen
Een ander beweegproject dat de provincie inzet om bewegen onder jongeren te stimuleren is Sporthelden op School. Dit programma richt zich speciaal op het motiveren en stimuleren van kinderen die denken dat sporten niets voor hen is. Omdat ze te zwaar zijn bijvoorbeeld, of omdat hun ouders weinig financiële middelen hebben. Zij krijgen op school bezoek van topsporters die zelf ook allerlei tegenslagen hebben overwonnen en uiteindelijk veel hebben bereikt. Met hun verhalen leren zij de kinderen niet te denken in beperkingen, maar in kansen en bieden zij de kinderen een nieuw perspectief. “Het is onze gezamenlijke verantwoordelijkheid om álle inwoners van Zuid-Holland een eerlijke kans op een gezond leven te geven”, vindt Koning. “En zulke projecten kunnen écht het verschil maken in een mensenleven.”