Het verduurzamen van sportlocaties speelt een cruciale rol in de duurzaamheidsambities van de provincie Utrecht. In samenwerking met de Provincie Utrecht biedt Team Sportservice (TSU) gratis hulp aan sportclubs bij het verduurzamingstraject middels het project Utrechtse Plus. Ricardo te Beest, een van de drie energie-experts bij Utrechtse Plus, vertelt waarom verduurzamen onmisbaar is voor de toekomst van sportverenigingen. 

Wie ben je en wat is jouw rol binnen Utrechtse Plus? 

“Ik ben manager duurzame sport bij Sportief Opgewekt. Wij helpen sportclubs dagelijks om toekomstbestendig te worden. Via het VWS-programma Sport NL Groen kwam ik bij Utrechtse Plus. Onze taak? Clubs ondersteunen met meer dan alleen een rapport; we nemen hen écht mee in het verduurzamingstraject. We verzamelen eerst allerlei data: van energieverbruik en trainingsschema’s tot isolatiewaarden en de capaciteit van de meterkast. Dat vertalen we naar een overzichtelijke PowerPoint-presentatie, inclusief concrete aanbevelingen. Denk aan 20 tot 30 oplossingen, gerangschikt op terugverdientijd. Zo maken we het makkelijk voor een club om keuzes te maken. En daarbij is het belangrijk om duurzaamheid breder te zien dan alleen een energie-advies. Zo kun je bijvoorbeeld meer gebruiksuren in zetten voor je accommodatie, door het betrekken van de Buitenschoolse Opvang.” 

Waarom zouden sportverenigingen moeten verduurzamen? 

“Verduurzamen is essentieel om grip te krijgen op de toekomst. Vanaf 2027 worden emissierechten voor de uitstoot geveild, wat een verdere stijging van de gasprijs betekent. Voor veel clubs wordt dat simpelweg onbetaalbaar. Door nu te verduurzamen, bereid je je voor op die uitdagingen en houd je sport betaalbaar.” 

Kun je een voorbeeld geven van een lokaal traject? 

“Een mooi traject is Roda ’46, een grote voetbalvereniging in Leusden. Nadat David en Floor een kennismakingsbijeenkomst vanuit Utrechtse Plus hadden gehad, kwamen wij in beeld. Ze vroegen ons om hen te helpen volledig gasloos te worden. Hun ambitie is de club toekomstbestendig achter te laten voor de volgende generatie. Dat vind ik inspirerend! We hebben subsidies aangevraagd voor warmtepompen en 300 zonnepanelen. Omdat voetbal vaak plaatsvindt wanneer de zon niet schijnt, komt er ook een energieopslagsysteem. Als alles goed gaat, starten we in januari met de realisatie. Dan is Roda ‘46 stroomneutraal én gasloos.” 

Wat levert zo’n traject op voor een vereniging? 

“Een goed voorbeeld is FC de Bilt. Via Utrechtse Plus hebben daar warmtepompen geplaatst, waarmee ze nu voldoende water kunnen opslaan voor het douchen. Jaarlijks verbruikten ze 27.000 m³ gas – 20 m³ per lid – wat neerkomt op een besparing van bijna €30 per lid per jaar. Maar daarnaast biedt verduurzamen ook veel meer comfort aan je accommodatie, je hoeft geen jas meer aan in de kantine. Ledverlichting geeft helderder licht en verblindt de sporters minder. De basis van het hele verhaal is dat je sport betaalbaar houdt voor iedereen. Een beter onderhouden accommodatie is goedkoper in de exploitatie en levert een lagere contributie op.” 

Hoe verloopt de samenwerking met Team Sportservice binnen dit project? 

“De samenwerking met Floor en David van Team Sportservice Utrecht is heel prettig en zorgt voor een goede dynamiek. Zij hebben goed contact met de clubs en zorgen voor een warme introductie. We vullen elkaar perfect aan. Zo houden zij het proces in de gaten, terwijl wij ons richten op het inhoudelijke advies. Doordat een project van begin tot eind zo’n 1,5 jaar duurt, bouw je echt een band op met elkaar én met de club.” 

Welke lessen zijn er geleerd binnen Utrechtse Plus? 

“In de provincie Utrecht zie je dat clubbesturen vaak kritisch en goed geïnformeerd zijn. Dat vraagt om een eerlijk en transparant verhaal. Het vertrouwen in de overheid is laag, dus vragen clubs vaak naar risico’s, bijvoorbeeld rond de afbouw van de salderingsregeling. Het is dan dus heel belangrijk om de feiten op tafel te leggen en de mogelijke risico’s goed te bespreken. En duurzaamheid is meer dan de energierekening. Het gaat ook over behoud van de sportinfrastructuur. Als je dat samen wilt doen, moet je breder kijken.” 

Wat kunnen verenigingen doen die nog niet met verduurzamen bezig zijn? 

“Eerlijk gezegd: die zouden zich moeten schamen,” zegt Ricardo lachend. “Het wordt steeds moeilijker om uit te leggen waarom je als club níets aan verduurzaming doet. Maar ik snap dat het een uitdaging is. Veel clubs draaien op vrijwilligers, en dit voelt als extra werk. Het mooie van ons traject is juist dat wij de last grotendeels uit handen nemen.” 

Hoe zie jij de toekomst? 

“De toekomst ligt in samenwerking en verbinding. Verduurzamen moet breder worden bekeken, met aandacht voor thema’s zoals klimaatadaptatie en natuurinclusiviteit. Denk aan warmte opwekken via collectorvelden op sportvelden, die vervolgens omliggende wijken kunnen verwarmen. Door slim om te gaan met accommodaties en in te spelen op ontwikkelingen – zoals groeiende gemeenten en de energietransitie – kunnen we samen echt een verschil maken. Daar zet ik me graag voor in!” 

Fact & figures Utrechtse Plus

Het provinciale duurzaamheidsprogramma Utrechtse Plus is in januari 2023 van start gegaan en werkt inmiddels samen met 20 gemeenten in de provincie Utrecht. Tot nu toe is contact gelegd met 74 verenigingen, waarvan er 58 daadwerkelijk aan de slag zijn gegaan met het ontvangen adviesrapport. In samenwerking met Utrechtse Plus hebben 19 clubs al concrete duurzaamheidsmaatregelen gerealiseerd, zoals het installeren van warmtepompen, zonnepanelen en LED-veldverlichting. Met ongeveer 10 clubs staat de start gepland voor 2025. 

Van 10 t/m 14 april bracht een delegatie van SportIndoor Milaan een werkbezoek aan Team Sportservice in Vianen, in het kader van het Europese project UpSkill4Inclusion. Dit project richt zich op het toegankelijk maken van sport voor iedereen.

Zes afgevaardigden – twee bestuursleden en vier trainers – deden inspiratie op bij diverse lokale sportinitiatieven voor mensen met fysieke en cognitieve beperkingen. Van clubbezoeken en zwemfaciliteiten tot revalidatiecentra en sportonderwijs – elke dag stond in het teken van leren, ervaren en uitwisselen. Zo zagen zij onder meer hoe verenigingen als DESTO werken aan een veilig sportklimaat, hoe in het Daan Theeuwes Centrum revalidatie wordt gekoppeld aan motivatie, en hoe het ROC sportcollege toekomstige sportbegeleiders opleidt. Ook maakten de Italianen kennis met de oer-Hollandse Koningsspelen, kregen ze een kijkje achter de schermen op ons kantoor in Vianen en bezochten ze sporthuis Abcoude, een sportcentrum met een grote buurtfunctie.

Tot slot kregen zij een kijkje achter de schermen bij innovatieve programma’s als Aqua Brainwave en spraken ze met experts van het Kenniscentrum Sport & Bewegen over het vertalen van onderzoek naar praktijk.

Het programma bood veel nieuwe inzichten en er was genoeg ruimte voor het uitwisselen van ideeën over inclusief sporten. Mooi om samen te werken aan een gedeelde ambitie: sport toegankelijk maken voor iedereen!

Bijna 1 miljoen mensen kunnen niet aan sport of cultuur deelnemen. Simpelweg omdat ze het niet kunnen betalen. Een vergeten groep van mensen die ook graag samen met anderen zouden willen voetballen, zingen, tafeltennissen of schilderen. Het Volwassenenfonds Sport & Cultuur vindt dat onacceptabel. Daarom neemt het fonds sinds april 2020 financiële drempels weg voor mensen die rond het bestaansminimum leven. De uitvoering van de werkzaamheden van het Volwassenenfonds is vanaf de start belegd bij Team Sportservice. In dit jubileumjaar wil het fonds extra aandacht genereren en nog meer mensen helpen, en zo een bijdrage leveren aan het aanpakken van deze verborgen armoede.

Een bijdrage met impact
Sport en cultuur lijken soms een niet zo belangrijk extraatje, maar daaraan meedoen maakt een groot verschil. Samen voetballen, samen judoën, samen toneelspelen, samen schilderen: dat geeft voldoening, plezier, gezelligheid en veerkracht. “Ik ben nog geen volleerd kunstenaar, maar de schildercursus heeft me veel plezier en goeds gebracht,” zegt een van de deelnemers. En daarmee kun je ook de tegenslagen in je leven beter aan. Elke kleine bijdrage van het Volwassenenfonds Sport & Cultuur aan een persoonlijk leven, is dus ook een bijdrage aan een gezonde samenleving. Met als resultaat minder gezondheidsschade, minder druk op de zorg en meer verbinding. Deelnemers aan het Volwassenenfonds ervaren dagelijks deze positieve effecten van sport en cultuur. Zoals Michaëla: “Ik zag het niet meer zitten, maar sporten zorgt ervoor dat ik weer zin in het leven krijg. Als ik thuis zit, gaan de gedachten maar rond in mijn hoofd. Nu kom ik buiten de deur en ontmoet nieuwe mensen.”

Vijf jaar Volwassenenfonds: op naar 20.000 deelnemers per jaar
Sinds de oprichting, vijf jaar geleden, heeft het Volwassenenfonds ervoor gezorgd dat  28.641 volwassenen kunnen meedoen aan sport- en cultuuractiviteiten. Dit is mede mogelijk gemaakt door de steun van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Samen met gemeenten, landelijke en lokale partners is het fonds inmiddels actief in 110 gemeenten door heel Nederland en dat aantal groeit voortdurend. Maar het fonds wil nog meer bereiken. Tijdens het jubileumjaar is het doel om minstens 20.000 deelnemers te ondersteunen. Een symbolisch cadeau dat een groot verschil kan maken in de fysieke en sociale gezondheid van mensen.

Meer mensen wijzen op Volwassenenfonds
In de praktijk blijkt dat nog te weinig mensen weten van het bestaan van het Volwassenenfonds. Voorzitter Rita van Driel: “We willen op zoveel mogelijk plekken het gesprek voeren over deze verborgen armoede. Zodat iedereen die het nodig heeft, of iemand kent die het nodig heeft, ons weet te vinden. Daarmee leveren we een belangrijke bijdrage aan de samenleving. Iedereen kan door tegenslag in de situatie komen dat er niet genoeg geld is, meedoen aan sport en cultuur kan juist helpen om met die situatie om te gaan. Niemand hoeft zich daarvoor te schamen!”

Meer informatie over sport en cultuur via het Volwassenenfonds is te vinden op de website: www.volwassenenfonds.nl

Kan jouw sportclub of sportonderneming een financieel steuntje in de rug gebruiken? Bijvoorbeeld om aan de slag te gaan met inclusie of sociale veiligheid, te verduurzamen of iets terug te doen voor vrijwilligers en professionals?

Aanvraag ondersteuningsbudget opent op 24 maart

De aanvraag opent op maandag 24 maart om 12.00 uur en sluit een week later, op maandag 31 maart om 11.59 uur. Per sportclub of sportonderneming is € 449,– beschikbaar. Dit budget kan bijvoorbeeld worden ingezet voor verduurzaming, inclusie, sociale veiligheid of als waardering voor vrijwilligers en professionals.

Omdat het budget beperkt is, raden we aan om je aanvraag direct op maandag 24 maart in te dienen.

Apart budget voor inclusie en sociale veiligheid

Met het beschikbare budget kunnen in totaal 4.400 sportclubs en sportondernemers ondersteuning krijgen. De verdeling is als volgt:

• 1.100 sportclubs en sportondernemers voor sociale veiligheid
• 1.100 sportclubs en sportondernemers voor inclusie
• 2.200 sportclubs en sportondernemers voor andere doeleinden

Het kan voorkomen dat het budget niet toereikend is voor alle aanvragen. Daarom wordt de toekenning willekeurig bepaald. Elke club of onderneming mag maximaal één aanvraag indienen. Er gelden daarnaast enkele aanvullende voorwaarden.

Budget aanvragen?

Om het budget aan te vragen, moet je een Clubbase-account aanmaken. Zorg dat je dit op tijd doet, zodat je je aanvraag op tijd kunt indienen.

Gasten: Erik Scherder, Bram Orobio de Castro en Ronnie van Diemen

In aflevering 31 van de Sport & Samenleving podcast spreken we met Bram Orobio de Castro, hoogleraar Orthopedagogiek bij de Universiteit van Amsterdam, Ronnie van Diemen, voorzitter van Jeugdzorg Nederland, Erik Scherder, hoogleraar Klinische Neuropsychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

Van de toenemende druk op de jeugdzorg tot de impact van bewegingsarmoede op de hersenontwikkeling van jongeren: we bespreken de uitdagingen, maar vooral ook de kansen. Hoe kunnen gemeenten, sportverenigingen en beleidsmakers samenwerken om de jeugd van nu de beste start te geven? En welke slimme keuzes moeten lokale politici maken richting 2026?

Show notes:

• NOS: Commissie: reparatieplan voor de jeugdzorg is te mager
• Groeipijn: Advies Deskundigencommissie Hervormingsagenda Jeugd
• KidsRights Index 2023: ‘Nederland daalt 16 plaatsen op KidsRights Index en schendt een aantal fundamentele kinderrechten’
• Loket Gezond Leven – Wat is preventie?
• Nederlands Jeugdinstituut: Wat is een goede schermtijd voor mijn kind?
• Nederlands Jeugdinstituut: Minder kinderen fietsen naar school
• RIVM: Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2024. Kiezen voor een gezonde toekomst
• Divosa: ‘Geen gezelligheid, maar school en werk’

Werk je bij een gemeente en wil je binnen de gemeente onderzoeken hoe een wijk zo kan worden ingericht dat deze meer uitnodigt tot bewegen en ontmoeten? Dan is de subsidieoproep ‘Wijkscan gezonde leefomgeving: Bewegen en ontmoeten voor ouderen’ van ZonMw een stap in de goede richting.

Waarom een wijkscan?  

Een wijkscan helpt je inzicht te krijgen in de behoeften en wensen van inwoners. Samen met de doelgroep kijk je wat er nodig is voor een gezonde, beweegvriendelijke en sociale leefomgeving. Zo maak je plannen die echt werken! Team Sportservice ondersteunt gemeenten graag bij het uitvoeren van zo’n wijkscan. 

Informatiebijeenkomst 6 maart 

ZonMw organiseert op donderdag 6 maart een online informatiebijeenkomst over deze subsidieoproep. Je hoort meer over het doel en de voorwaarden en krijgt de kans om vragen te stellen.

Meer informatie 

Heb je vragen of wil je weten hoe Team Sportservice je kan helpen? Neem gerust contact via beweegvriendelijkeomgeving.utrecht@teamsportservice.nl 

Provincie Utrecht stelt 1,7 miljoen euro beschikbaar voor initiatieven die bijdragen aan een groenere, gezondere en klimaatbestendige leefomgeving. Vanaf 3 maart kun je subsidie aanvragen voor bijvoorbeeld groene schoolpleinen, buurttuinen of schaduwplekken. Heb jij een goed idee om jouw omgeving te vergroenen?

Waarvoor kun je subsidie aanvragen? 

• Groene schoolpleinen: scholen kunnen kiezen voor vouchers van 15.000 tot 20.000 euro, afhankelijk van de locatie. Dit zorgt voor minder papierwerk en meer groen! 

• Vergroeningsinitiatieven: rechtspersonen kunnen subsidie aanvragen voor projecten zoals buurttuinen, schaduwplekken of wadi’s. In versteende wijken of gebieden met een lage sociaal-economische status (SES) is tot 75.000 euro beschikbaar. 

• Grootschalige projecten: gemeenten kunnen tot 150.000 euro ontvangen voor de vergroening van een hele wijk of buurt. 

Aanvragen vanaf 3 maart 

Scholen, bedrijven, verenigingen, stichtingen, woningcorporaties en gemeenten kunnen vanaf maandag 3 maart om 9.00 uur een aanvraag indienen. Wees er op tijd bij, want het beschikbare budget is beperkt!

Bij Team Sportservice zijn we trots op onze bijna 300 medewerkers. Stuk voor stuk mensen met een passie voor sport en bewegen en een groot hart voor de samenleving. Op donderdag 6 februari kwamen ruim 100 Vakleerkrachten, Buurtsportcoaches en JOGG-regisseurs samen in het Frans Ottenstadion voor de jaarlijkse Scholingsdag Jeugd & Onderwijs.

Onze missie: iedereen in beweging

Team Sportservice Scholingsdag

Een belangrijk onderdeel van onze aanpak zijn de opleidingsdagen voor alle collega’s. De jaarlijkse scholingsdag Jeugd & Onderwijs is hier een mooi voorbeeld van. Het doel? Leren van collega’s uit andere regio’s.  Een dag vol praktische workshops, waardevolle ontmoetingen en inspirerende inzichten. Met als rode draad: samen in beweging voor een gezonde jeugd.

Samen Leren en Ontwikkelen door middel van Workshops

De dag begon met een warm welkom en een inspirerende opening door Menno Garrett, de nieuwe directeur Strategie & Ontwikkeling. Daarna nam Nynke van Hooff de deelnemers mee in haar verhaal over samenwerking tussen generaties op de werkvloer. Hoe werken babyboomers, millennials en Gen Z samen? En hoe kunnen we elkaars sterke punten beter benutten? Tijdens de dag konden deelnemers twee workshops volgen, waarbij het aanbod breed en praktisch was. Ontdek de onderwerpen:

Blijven leren en ontwikkelen

Met veel nieuwe inzichten, hernieuwde connecties en een flinke dosis inspiratie kijken we alweer uit naar de volgende editie. Samen bouwen we aan een dynamische en gezonde toekomst voor de jeugd!

In deze podcast duiken we in de toekomst van sport, beweeg en gezondheidsbeleid, met inzichten van Bert van Oostveen (Kenniscentrum Sport en Bewegen), Hugo van der Poel (voormalig directeur Mulier Instituut) en Femke Roest (coördinator buurtsportcoaches Team Sportservice).

We bespreken:

✅ De impact van bezuinigingen op buurtsportcoaches en sportakkoorden.

✅ Het belang van bewijslast en samenwerking om sport en bewegen lokaal hoog op de agenda te houden.

✅ Hoe kunnen de landelijke kennisinstituten samenwerken met de lokale praktijk en zorgen voor wetenschappelijke onderbouwing?

✅ Gemeenteraadsverkiezingen 2026; met kennis en data het politieke draagvlak voor sport en bewegen vergroten.

Show notes:

• Kenniscentrum Sport & Bewegen
• Mulier Instituut
• Allesoversport.nl – SROI: dit is het maatschappelijke rendement van sport en bewegen
• Kenniscentrum Sport & Bewegen – erkende interventies
• Loket Gezond Leven – erkende interventies
• Allesoversport.nl – sport heeft direct positieve invloed op je gevoel van welzijn

Wist je dat Nederland Europees kampioen zitten is? Met ons initiatief Samen maken we Nederland kampioen bewegen willen we, samen met onze partners en opdrachtgevers, bewegen toegankelijk en leuk maken voor iedereen, zodat we zorgen we voor een gezonder en gelukkiger Nederland. 

Nederland Europees kampioen zitten

Nederlanders zitten het meest van alle Europeanen. Maar liefst 26% van de Nederlanders zit gemiddeld meer dan 8,5 uur, blijkt uit cijfers van TNO (2024). Wij geloven dat sport, bewegen en een gezonde leefstijl dé sleutel zijn tot een gelukkiger leven, en dat gunnen we iedereen. Of het nu gaat om scholen, buurten, sportverenigingen, zorgcentra of in de wijk: wij helpen overal om met beweging het verschil te maken. 

Met het initiatief Samen maken we Nederland kampioen bewegen willen we, samen met onze partners en opdrachtgevers, bewegen toegankelijk en leuk maken voor iedereen, zodat we zorgen we voor een gezonder en gelukkiger Nederland. Ontdek hoe we samen impact maken en Nederland gezonder en gelukkiger krijgen. Doe mee en laten we samen in actie komen!

Samen in beweging 

De campagne legt de nadruk op samenwerking met onze opdrachtgevers en partners. Want alleen door samen te werken, kunnen we een verschil maken in de levens van mensen door beweging toegankelijker, leuker en vanzelfsprekender te maken. Samen maken we impact op miljoenen levens. Samen maken we Nederland kampioen bewegen!  

Ontdek de voordelen van onze vernieuwde website 

Onze vernieuwde website biedt slimme tools en handige nieuwe functies. We hebben een verbeterde zoekfunctie, het sollicitatieproces is sneller, activiteiten zijn beter zichtbaar en iDEAL-betalingen zijn nu mogelijk. In sommige gemeenten zijn ook nieuwe Sport- en Speluitleen-webshops live gegaan: perfect voor inwoners, scholen en verenigingen. Een krachtige online etalage die beweging stimuleert! 

Doe je mee?

Ondanks goede voornemens en ideeën blijft het lastig om die stap naar meer beweging te zetten. Samen zorgen we ervoor dat iedereen in Nederland, van 0 tot 100 jaar oud, niet alleen beweegt, maar ook tot bloei komt. Ontdek onze nieuwe website en de campagne. Vraag bijvoorbeeld de Zit-niet-stil-kalender aan, vol met leuke tips om meer te bewegen op je werkdag.